بروشورهای آموزشی – کلینیک فوق تخصصی دیابت یاس

در دیابت نوع II ممکن است برخی افراد درمراحل ابتدایی بیماری درگیری چشمی را داشته باشند اما این مسئله در نوع I غیر معمول است.
لذا دیابت نوع II توصیه به معاینه چشم بعد از تشخیص در اولین فرصت ممکن است دیابت نوع I شروع معاینه از 5 سال بعد از تشخیص دیابت است.
تعدد معاینات برحسب یافته های معاینه چشم متفاوت است در افرادی که درگیری چشمی دارند معاینات با تعداد بیشتر و فاصله کمتر لازم است اما در افراد با معاینه چشم نرمال سالی یکبار معاینه توصیه می گردد.
خانم های دیابتی که قصد بارداری دارند به دلیل احتمال رتینوپاتی طی بارداری باید حتما قبل از بارداری معاینه چشم انجام دهند. همه خانم های دیابتی که باردار می شوند باید 3 ماه اول بارداری معاینه شبکیه چشم انجام شود و تا 1 سال بعد از زایمان باید بررسی چشمی را ادامه دهند.
این مسئله شامل خانم های با دیابت بارداری نمیشود و آن ها در معرض خطر رتینوپاتی دیابتی نیستند.

همه بیماران دیابت نوع II که انسولین و یا داروهای پایین آورنده؛ گلوکز خون که ریسک هیپوگلایسمی دارند مصرف می کنند باید حتما قند خون خود را مکرر در منزل اندازه گیری می کنند.اندازه گیری قند خون توسط خود فرد در افرادی درمان با رژیم غذایی یا داروهای بدون خطر هیپوگلایسمی هستند نیاز نیست.
اندازه A1C هدف برحسب خود و شرایط بیماری و بالانس فواید و مضرات انجام گیرد.
میزان هدف A1C< 7 است
برای دست یابی به A1C هدف گلوکز ناشتا 80-130 و قند بعد از غذا پایین تر از 180 .
برای افراد مسن و یا دارای بیماری زمینه ای A1C زیر 8 هم قابل قبول است یا برای یا برای افرادی که سابق هیپوگلایسمی شدید دارد یا داروهای مختلف مصرف می کنند یا امید به زندگی پایین تری دارند.
در دوران بارداری باید قند خوب کنترل شود و اندازه A1C زیر 6 در دیابت نوعII و در مورد دیابت نوع یک HBA1C/G1S هدف است.

ADA و انجمن بیماریهای دیابت امریکا: HbA1C 6 تا 5/6 % را در اوایل بارداری پیشنهاد می کند چون نشان می دهد با عوارض نا مطلوب جنینی کمتری همراه است.

دفعات اندازه گیری HbA1C با نوسان هر 4 تا 8 هفته جهت تشخیص اختلال کنترل قند خون پیشنهاد می شود. اما در بارداری دفعات متعددتر است و شاید نیاز باشد هر ماه HbA1C کنترل و چک شود.
اندازه گیری کتون
در مواردی که فرد تهوع و استفراغ دارد و در خانم باردار با دیابت قبل از بارداری چنانچه قند خون بالای 200 باشد باید کتون ادرار چک شود. زیرا 10-30 % مواردDKA(کتوسید فرد دیابتی که با خطر مرگ همراه است) با قند زیر 250 اتفاق می افتد.حالات حاد بیماری وجود تهوع و استفراغ ویا وجود درد شکمی می تواند از علایم کتواسیدو دیابتی باشند.

دفع پروتئین اولین مرحله نفروپاتی و آسیب کلیوی ناشی از دیابت است؛افراد مبتلا به دیابت نوع I؛5سال بعد از شروع بیماری و مبتلایان دیابت نوعII از زمان تشخیص بررسی از نظر درگیری کلیوی با انجام آزمایش ادرار معمولی انجام شود.
سطح نرمال A1B/ CR کمتر از 30 می باشد.نتیجه 30-300 نشان دهنده وجود 30- الی 300 میلی گرم می باشد که به این مقدار میکرو البومینوری می گویند و به مقادیر بالاتر از300 mg در ماکرو البومینوری می گویند.
نتایج غیرطبیعی باید 2-3 بار تکرار شوند به دلیل وجود عوامل متعدد ایجاد ثبت کاذب در آزمایش پروتئین ادرار مانند تب؛ نارسایی قلبی و کنترل نبودن دیابت.

اختلال تحمل گلوکز(IFG/IGT) قند ناشتا 100-125
سابقه خانوادگی: وجود دیابت نوع دو در افراد درجه یک خانواده.
چاقی: اضافه وزن باعث مقاومت به انسولین می شود و از این طریق می تواند سبب بالا بردن ریسک ابتلا به دیابت شود.
توزیع چربی: چاقی و تجمع چربی در ناحیه شکم و بالا بودن نست دور شکم به دور باسن با افزایش خطر دیابت مرتبط است.
شیوه زندگی نادرست: عادات نادرست و کم تحرکی باعث افزایش چاقی و دیابت می شود؛ فعالیت فیزیکی پایین حتی بدون افزایش وزن با افزایش خطر دیابت مرتبط است.
سیگار: در مطالعات گسترده ای که انجام شده؛ دیده شده که مصرف سیگار با افزایش خطر دیابت ارتباط زیادی دارد.هرچه میزان مصرف سیگار در روز و سال بیشتر باشد؛خطر بروز دیابت نیز بیشتر است.سیگار از طریق اختلال به حساسیت سلول ها به انسولین و افزایش توزیع چربی شکمی مرتبط با دیابت است.
خواب: خواب ناکافی کمتر از 6 ساعت در روز با افزایش خطر دیابت و برخی بیماری های مزمن مرتبط است.
تغذیه نا مناسب: مصرف گوشت قرمز زیاد؛ شرینی جات و لبنیات پر چرب با افزایش چاقی در افراد همراه بوده و در مقایسه با افرادی که میوه؛سبزیجات و ماهی مصرف می نمایند ریسک بالاتری جهت ابتلا به دیابت نوع دو را دارند.
سطح ویتامین د: میان کمبود سطح ویتامین د و دیابت نوع II و چاقی ارتباط مستقیم وجود دارد.
سلنیوم: سطح پایین سلنیوم با بالارفتن خطر دیابت مرتبط است.
آهن: مصرف زیاد آهن خطر ابتلا به دیابت را بالا می برد ولی رژیم غذایی با آهن کم نیز توصیه نمی شود.
مصرف برخی داروها: پروتیاز داروهای ضد ویروسی HIV؛مهارکننده پرتآز و انتی سایکو تیک ها و متابلوکرها و تیازید ها و…. با بالا رفتن خطر دیابت همراه هستند.

رژیم مدیترانه ای: مصرف سبزیجات فراوان؛ مصرف روغن زیتون و مصرف میوه به اندازه کافی با کاهش خطر دیابت مرتبط است.
مصرف لبنیات: مصرف لبنیات فراوان البته لبنیات کم چرب با کاهش خطر دیابت مرتبط است.
مصرف آجیل: در خانم ها مصرف آجیل و دانه های روغنی با کاهش خطر دیابت مرتبط است.
مصرف میوه ها: مصرف برخی میوه ها مانند: سیب؛ موز؛ انگور؛ بلوبری با کاهش خطر دیابت همراه است.
مصرف قهوه: مصرف قهوه می تواند در کاهش ریسک دیابت موثر باشد.مقدار توصیه شده 1 یا 2 فنجان در روز می باشد.

دفع پروتئین اولین مرحله نفروپاشی و آسیب کلیوی ناشی از دیابت است؛افراد مبتلا به دیابت نوع I؛5سال بعد از شروع بیماری و مبتلایان دیابت نوعII از زمان تشخیص بررسی از نظر درگیری کلیوی با انجام آزمایش ادرار معمولی انجام شود.

معاینه پا در فرد دیابتی باید به صورت روزانه توسط خود فرد از نظر مشاهده زخم و رنگ پا و ریزش موی ناحیه ای انجام گردد.

معاینه ی نبض ما توسط پزشک و معاینه از نظر زخم و سردی و گرمی اندام ها باید انجام شود.

معاینه و غربالگری از نظر آسیب اعصاب محیطی و درگیری عروق انجام شود.

نکات کلی در مورد انسولین ها

قبل از هر تزریق باید دست ها را کاملا بشوئید.محل تزریق انسولین نیز باید تمیز باشد.
در صورت استفاده از انسولین های متوسط اثر(ان پی اچ) و انسولین های از قبل ترکیب شده شیشه انسولین یا قلم انسولین را به آرامی بین دو کف دست بغلتانید.۱،۳
از تکان دادن بیش از حد انسولین خوداری کنید زیرا باعث کاهش اثر دارو می گردد.
انسولین های استفاده نشده را در یخچال در دمای ۸-۲ درجه سانتی گراد نگه دارید.
انسولین های استفاده شده ،خارج از یخچال در دمای زیر ۲۵ درجه به مدت ۴ هفته قابل نگهداری است.
از قرار دادن انسولین در درجه حرارت بالا و یا نور مستقیم آفتاب خوداری کنید.در صورت رفتن به محیط های گرم برای ساعتهای طولانی می توانید از کیسه یخ استفاده کنید.
قبل از تزریق انسولین،نیازی به استفاده از پنبه و الکل وجود ندارد فقط تمیز بودن محل تزریق کافی است و بعد از تزریق هم نیازی به استفاده از پنبه والکل و صابون نیست.فقط کافیست محل تزریق را با انگشت خود خیلی آرام فشار دهید.
از عدم وجود حباب هوا در داخل سرنگ یا قلم انسولین اطمینان حاصل کنید، سپس عمل تزریق را انجام دهید.
جهت آزمایش قند خون ناشتا باید حداقل از ۸ ساعت قبل ناشتا باشید،ابتدا خونتان را بگیرید ،سپس انسولین تزریق کنید و صبحانه میل کنید.
محل های مجاز تزریق انسولین

بازوها (قسمت بیرونی)

ران ها(قسمت بیرونی)

شکم (دور ناف بجز قسمت فوقانی)

باسن

فواصل تزریق در یک عضو را رعایت کنید.
فاصله هر تزریق با تزریق بعدی باید ۲-۱ سانتی متر باشد.
برای جلو گیری از ایجاد تغییرات پوستی ،تزریق انسولین بایستی به صورت چرخشی انجام شود.
اگر بیش از یک تزریق در روز انجام می دهید،می توانید دو عضو جهت تزریق انسولین استفاده کنید،به طور مثال بهتر است انسولین صبح در شکم و بعد از ظهر در دست یا پا تزریق شود.
سرعت جذب در شکم سریعتر از بازوها،بازوها سریعتر از ران و ران ها سریعتر هز باسن می باشد.

تغییر دنیای دیابت

مراقب اضافه وزن خود باشید

انواع دیابت چیست؟
دو نوع دیابت وجود دارد:

دیابت نوع ۱

دیابت نوع ۲

دیابت نوع۱(دیابت نوجوانی)
۵ تا ۱۰ درصد از موارد ابتلا به دیابت را به خود اختصاص می دهد.در دیابت نوع ۱ پانکراس قادر به ساختن انسولین نمی باشد.بدن همچنان از مصرف غذا ،گلوکز دریافت می کند اما گلوکز نمی تواند وارد سلول شود.برای حل این مشکل فردی که به دیابت نوع ۱ مبتلاست نیاز به دریافت انسولین از طریق تزریقات منظم دارد.

دیابت نوع ۲ (دیابت بزرگسالان)
۹۰ تا ۹۵ درصد از کل موارد دیابت را به خود اختصاص می دهد.در دیابت نوع ۲ پانکراس هنوز انسولین می سازد ولی ترشح آن کاهش یافته یا به درستی در بدن عمل نمی نماید.زیرا سلول ها نسبت به عمل انسولین مقاومت می کنند که دلیل اصلی این مقاومت چاقی و اضافه وزن است.

عوامل خطر دیابت نوع ۲

چاقی و اضافه وزن

سابقه خانوادگی دیابت

سن بالای ۴۵ سال

سابقه بدنیا آوردن نوزاد بیش از ۴ کیلو گرم

دیابت بارداری

عدم فعالیت بدنی

بالا بودن چربی خون و فشار خون

Older Posts

درگیری چشمی ناشی از دیابت(رتینوپاتی دیابتی)

کنترل قند خون و HbA1C

زمان آزمایش خون و ادرار در دیابتی ها

غربالگری از نظر درگیری کلیوی ناشی از دیابت

عوامل زمینه ساز برای دیابت نوع II

عوامل کاهنده خطر دیابت

غربالگری از نظر درگیری کلیوی ناشی از دیابت

معاینه روتین پای دیابتی

انسولین درمانی

دیابت چیست؟